İbn Cinnî ve el-Muhteseb Adlı Eseri

İslâm ilim tarihinde birçok büyük âlim, Kur'ân-ı Kerîm'in kıraatlerine dair Arapça telifler vücuda getirmiş, bu sahada zengin bir ilmî miras bırakmışlardır. Bu külliyat içerisinde şâz kıraatler mevzuunda kaleme alınan en muhtevalı ve ilmî bakımdan derinlikli eserlerin başında, hiç şüphesiz ki Ebü'l-Feth İbn Cinnî'nin kaleme aldığı el-Muhteseb adlı kıymetli eseri yer almaktadır. İşte bu sebeple bu ilmî çalışmada, İbn Cinnî'nin şâz kıraatlere dair ortaya koyduğu bu eşsiz eseri, tahlil edilmeye gayret edilmiştir. Gayemiz, hem İbn Cinnî'nin kıraat ilmine dair yaklaşımını ortaya koymak hem de el-Muhteseb adlı eseri çerçevesinde şâz kıraatlerin gramer ve dil bilimi yönünden değerlendirmesini yapmaktır. Bu çalışma bir giriş, üç ana bölüm ve bir sonuç kısmından müteşekkildir. Giriş bölümünde, ele alınan konunun ilmî mahiyeti, araştırmanın gayesi ve takip edilen metodoloji izah edilmekte; kıraat ilminin tarihî serencamı ile birlikte, bu ilmin mühim bir alanını teşkil eden şâz kıraatlerin kavramsal çerçevesi ve ilmî hüviyeti genel hatlarıyla ortaya konulmaktadır.