Arap Dilinde Edimbilimsel Sözdizim ve Abdülkâhir el-Cürcânî

Bu çalışmada yapıkullanım ilişkisini veya bir başka ifadeyle sözdizim-pragmatik ilişkisini, İşlevsel Dilbilgisi kuramıyla ve bunun Cürcânî'deki mukayesesiyle sınırlandırdık. Çalışmamızın birinci bölümünü, dilbilimde işlevsel yaklaşım ve bunun bir türü olan İşlevsel Dilbilgisi kuramına ayırdık. Bu bölümde, işlevsel yaklaşımın kökenleri ve özellikleri, İşlevsel Dilbilgisi kuramının ilkeleri ve Arap dili çalışmalarında işlevsel yaklaşım gibi konular ele alınmıştır. İkinci bölümde ise edimbilim-sözdizim ilişkisi ve İşlevsel Dilbilgisi kuramının bu ilişki bağlamında belirlediği beş edimbilimsel işlevin Arap sözdizimindeki kullanımlarına yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise ilk iki bölümdeki kavram ve kuramlardan hareketle Cürcânî'nin işlevsel ve pragmatik yaklaşımı ile edimbilimsel işlevlerin tezahürü detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Özetle bu çalışmada, yapı-kullanım ilişkisi bağlamında İşlevsel Dilbilgisi kuramının ortaya koyduğu beş edimbilimsel işlevin Cürcânî'deki temelleri konu edinilmiştir. Üçüncü bölümde elde edilen bulgulardan hareketle Cürcânî'nin sözdizim analizinin temelinde işlevsel ve pragmatik bir yaklaşımın yer aldığı ve başta odak işlevi olmak üzere diğer edimbilimsel işlevlerle örtüşen birçok konunun Cürcânî tarafından etraflıca ele alındığı sonucuna ulaşılmıştır.