Ahkâm Tefsirlerinde Kırâat Farklılıkları (Cessâs-Kurtubî Mukayesesi)

Bu kitap Kırâat ilmi çerçevesinde temel bilgilerin yanı sıra kırâat farklılıklarının âyetlerin tefsirine ne derece etki ettiğini ortaya çıkarmaya matuf bir çalışmanın ürünüdür. Çalışmada kırâatler incelenirken öncelikle kırâat imamlarının mütevatir olarak adlandırılan okumaları daha sonra mütevatir olmayan şâzz okumalar ve sahâbeden müdrec olarak nakledilen ve hukuki sonuç doğurup ahkâm tefsirlerinde kendine yer bulan kırâatler değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Kıraatlerin tedvin dönemine denk gelen ve ahkâm tefsirinde kırâatlere yaklaşımı açısından Taberî'yi (ö. 310/923) andıran dördüncü yüzyıl Hanefi müfessirlerinden el-Cessâs (ö. 370/981) ve tefsiri ile ahkâm tefsirleri içerisinde ansiklopedik bir mahiyet arz eden ve yedinci yüzyıl Malikî mezhebi âlimlerinden olan el-Kurtubî (ö. 671/1273) ve ahkâm tefsiri mukayeseli olarak tetkik edilmiştir. Çalışma kırâat farklılıklarını öncelerken, ilgili âyetlerin, ibâdât, muamelât ve ukûbât alanlarındaki muhtelif hükümlerinin tespitini ve özelde, el-Cessâs ile el-Kurtubî'nin kırâat, tefsir ve fıkıh usûlü açısından âyetleri tefsir etme yöntemlerinin belirlenmesini amaçlamaktadır. Onların âyetlerden hüküm çıkarma metotları ve başvurdukları kaynaklar incelenmiş aynı zamanda tefsir ettikleri âyetlerde ittifak veya ihtilaf ettikleri hususlar da ortaya konmuştur. Çalışma ile hedeflenen, kırâat farklılıklarını ferş veya usûl yönüyle incelemekle yetinmek değil, bu farklıkların hayata yansımalarını ve inananlar üzerindeki etkilerini, her iki eser özelinde mukayeseli bir okumayla ortaya koymaktır.