Bir Kıraat Otoritesinin Sahih Kıraat Tenkitleri

Cem'i ve istinsahı başta olmak üzere Kur'an metninin muhafazası için erken dönemlerden itibaren gerek devlet erkanı marifetiyle gerekse münferiden ulemâ eliyle pek çok önlem alınmıştır. Bu uğurdaki eylemleriyle tarihe kazınan İbn Mücâhid, söz konusu gayretlerinin somut bir ürünü olarak kaleme aldığı Kitâbü's-seb'a adlı şaheseriyle kıraat-i seb'a usulünü tesis etmiştir. Bu sistem ve eser, siyasi otoritenin de desteğiyle kısa zamanda büyük bir şöhrete erişmiş, asırlar boyunca kıraat tedrisatına yön vermiştir. Sistem inşası esnasında mütedavil olan kıraatleri hassasiyetle süzgeçten geçiren İbn Mücâhid, her vesileyle methüsena dizdiği, fazlasıyla muteber bulduğu meşhur yedi imama iltifat etmiş, nihayetinde tasnifinde onların ihtiyarlarına yer vermiştir. Anılan imamlara nispetinde herhangi bir şüphe bulunmayan bazı sahih vecihlere galat, hata ve vehim gibi ağır ifadelerle tenkit yöneltmesi ise mevzubahis yaklaşımı göz önünde bulundurulduğunda bir hayli çarpıcıdır. Bu çarpıcılığın uyandırdığı meraktan doğan elinizdeki kitapta; müellifin biyografik serencamından Kitâbü's-seb'a'sının bütün yönleriyle analizine, tümdengelim yöntemiyle kıraat birikimine yaklaşımından mevzubahis eleştirilerinin tarihsel arka planına kadar pek çok noktanın izi sürülmektedir.